Căng Thẳng Mỹ Trung Ảnh Hưởng Việt Nam

Hiện tại, các hãng tàu lớn đã chuyển hướng các tàu đi một tuyến đường dài hơn quanh Mũi Hảo Vọng của Châu Phi (đường màu đỏ), dài hơn tuyến đường cũ (màu xanh), dài hơn khoảng 6,300 km và mất hơn khoảng 10 ngày vận chuyển.  Chứng khoán Yuanta đánh giá, sự gia tăng trong chi phí vận chuyển có thể gây ảnh hưởng đáng kể đến giá trị xuất nhập khẩu giữa Việt Nam và Châu Âu.

Việt Nam giảm mạnh nhập khẩu vũ khí bất chấp căng thẳng khu vực

Việt Nam nhập khẩu ít vũ khí nhất trong gần 20 năm qua dù tình hình thế giới và khu vực tiếp tục căng thẳng. Tại sao?

Theo dữ liệu do Viện nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm (SIPRI) công bố hôm thứ Hai (11/3), lượng nhập khẩu vũ khí của Việt Nam năm 2023 giảm xuống mức nhỏ giọt giữa lúc nước này đang tìm cách đa dạng hóa nguồn cung nhằm thoát khỏi sự phụ thuộc vào Nga.

Trong khi đó, các chuyên gia cảnh báo điều này có thể khiến Việt Nam trở nên mong manh khi xung đột xảy ra ở khu vực.

Dữ liệu cho biết thêm rằng mặc dù ngân sách nhập khẩu vũ khí hằng năm của Việt Nam rơi vào khoảng 1 tỷ USD, quốc gia này không đặt bất kỳ đơn hàng mới đáng kể nào trong năm ngoái.

Với giao dịch quan trọng nhất là một tàu hộ tống hải quân do Ấn Độ trao tặng, lượng nhập khẩu vũ khí năm 2023 của Việt Nam nằm ở mức thấp nhất kể từ năm 2007 (không kể năm 2020, trong đại dịch Covid-19), theo báo cáo nói trên.

Máy của bạn không hỗ trợ nghe xem

“Nếu Việt Nam tiếp tục trì hoãn, sự chênh lệch về sức mạnh quân sự truyền thống sẽ ngày càng nghiêng về phía Trung Quốc,” Giáo sư Carl Thayer, chuyên gia cấp cao về an ninh Việt Nam tại Học viện Quốc phòng Úc ở Canberra, đánh giá.

Chính phủ Việt Nam từ chối bình luận để lý giải cho sự chững lại rõ rệt này.

Vào tháng 1/2024, một quan chức quốc phòng cấp cao nói rằng Việt Nam đã đạt được một loạt thỏa thuận tại Triển lãm Quốc phòng Quốc tế diễn ra hồi tháng 12/2022 [tại Hà Nội].

Bộ Quốc phòng Việt Nam không cung cấp thêm thông tin.

Nhiều cuộc đàm phán phức tạp đang diễn ra, trong đó Việt Nam tiếp tục xem xét những đề nghị cạnh tranh khác, có thể là lý do dẫn tới sự thiếu vắng các thỏa thuận công khai, theo Siemon Wezeman, nhà nghiên cứu cấp cao tại SIPRI.

Theo ông Thayer và các chuyên gia khác, Việt Nam chủ yếu cần tàu chiến, máy bay chiến đấu và drones.

Việt Nam đang sử dụng các hệ thống phòng không được nhập khẩu từ Nga và Israel.

Trong đó, một số hệ thống đã được đưa vào vận hành hơn 30 năm trước, theo báo cáo năm 2019 của Bộ Quốc phòng Việt Nam.

Việt Nam vẫn chưa thể tự sản xuất các loại vũ khí cỡ lớn như máy bay hoặc tàu chiến, dù đã có những nỗ lực cải thiện ngành công nghiệp quốc phòng.

Số liệu của SIPRI cho thấy Nga - nhà cung cấp vũ khí hàng đầu của Việt Nam trong nhiều thập kỷ - có lượng xuất khẩu vũ khí toàn cầu sụt giảm đáng kể vào năm ngoái.

Việt Nam đang gặp khó khăn trong việc thanh toán đơn vũ khí cho Nga do lo ngại vi phạm các lệnh trừng phạt của Hoa Kỳ, theo hai người nhận được báo cáo nhanh về nội dung của các cuộc thảo luận liên quan.

Họ từ chối tiết lộ danh tính do sự nhạy cảm của vấn đề.

Tuy nhiên, những cuộc đàm phán với các nhà cung cấp tiềm năng khác chưa mang lại kết quả rõ rệt.

Dữ liệu của SIPRI cho thấy Israel - nhà cung cấp vũ khí lớn thứ hai của Việt Nam - không bán bất kỳ vũ khí nào cho Việt Nam trong hai năm qua, dù xuất khẩu vũ khí toàn cầu của Israel tăng trong cùng giai đoạn.

Tuy có sự tăng cường đàm phán giữa Việt Nam với các nhà cung cấp tiềm năng khác, không có thỏa thuận lớn nào được báo cáo (ngoại trừ tàu hộ tống của Ấn Độ), do những vấn đề về chi phí và khả năng tích hợp vào hệ thống vũ khí hiện hữu.

Một số nhà cung cấp mà Việt Nam lựa chọn đàm phán có Ấn Độ, Hoa Kỳ, Hàn Quốc, Nhật Bản và Cộng hòa Séc.

Triển lãm quốc phòng lần thứ hai được lên kế hoạch tổ chức tại Hà Nội vào tháng 12.

Sự thiếu vắng của những đơn hàng [vũ khí] lớn tiếp tục khiến Việt Nam “vô cùng mong manh”, theo ông Nguyễn Thế Phương, chuyên gia về quốc phòng Việt Nam tại Đại học New South Wales (Úc).